Trong bối cảnh cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu ngày càng gia tăng, các công ty Trung Quốc đang khẳng định vị thế dẫn đầu của mình. Lou Qinjian, chính trị gia và nhà khoa học máy tính Trung Quốc, gần đây đã ca ngợi thành tựu của DeepSeek, nhấn mạnh rằng: “DeepSeek tuân thủ phương pháp mã nguồn mở và thúc đẩy ứng dụng rộng rãi công nghệ AI trên toàn cầu, đóng góp trí tuệ của Trung Quốc cho thế giới”.
Quan điểm của Hoa Kỳ về AI
Tại Hội nghị Thượng đỉnh Hành động Trí tuệ Nhân tạo diễn ra tại Paris vào tháng Hai, Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance đã nêu rõ quan điểm của chính quyền Trump về lĩnh vực này. Ông khẳng định rằng trước tiên, chính quyền sẽ đảm bảo công nghệ AI của Mỹ giữ vị trí “tiêu chuẩn vàng” trên toàn cầu và tiếp tục là đối tác được chọn lựa của các công ty quốc tế và các nước khác.
Vance cũng nhấn mạnh rằng việc quản lý quá mức có thể giết chết ngành công nghiệp AI mới nổi, và chính quyền sẽ khuyến khích các chính sách phát triển tích cực cho AI. Ông nói: “Tôi muốn thấy điều này đi vào nhiều cuộc thảo luận tại hội nghị này”. Đồng thời, ông cũng chỉ ra rằng AI không nên bị thiên kiến về mặt ý thức hệ và khẳng định rằng “AI của Mỹ sẽ không bị lợi dụng như một công cụ để kiểm duyệt độc tài”.
Ngoài ra, chính quyền Trump dự kiến sẽ bảo vệ con đường phát triển pro-worker để AI có thể tạo ra việc làm tại Hoa Kỳ. Vance cảnh báo về việc các đối thủ nước ngoài có thể sử dụng phần mềm AI để sửa đổi lịch sử, theo dõi người dùng và kiểm duyệt thông tin. Ông nhấn mạnh: “Đây không phải điều gì mới mẻ, như họ đã làm với các công nghệ khác. Một số chế độ độc tài đã đánh cắp và sử dụng AI để củng cố khả năng tình báo quân sự và theo dõi.”
Ông khuyên các đại biểu tham dự hội nghị tránh hợp tác với những chế độ này, gợi ý rằng: “Từ CCTV đến thiết bị 5G, chúng ta đều quen thuộc với công nghệ giá rẻ trên thị trường, được trợ cấp mạnh mẽ và xuất khẩu bởi các chế độ độc tài.”
Sự bùng nổ của DeepSeek
DeepSeek đã gây chấn động thị trường toàn cầu vào tháng Giêng khi công bố các mô hình giá thấp, khiến nhiều người cảm thấy các công ty Mỹ đang tụt lại phía sau trong cuộc đua AI. Mô hình AI của họ đã giảm đáng kể chi phí phát triển AI đáng tin cậy, chứng minh rằng nó là một mô hình ngôn ngữ mã nguồn mở mạnh mẽ và tiết kiệm chi phí.
Khả năng cạnh tranh của các startup nhỏ đang tăng lên nhờ vào DeepSeek. Công ty này tuyên bố chỉ mất 6 triệu USD với 2.000 đơn vị xử lý đồ họa Nvidia H800, trong khi chi phí phát triển GPT-4 có thể lên tới 80 triệu đến 100 triệu USD với 16.000 đơn vị H100 cần thiết cho LLaMA 3 của Meta.
Mô hình AI của DeepSeek sử dụng khả năng lý luận cho phép các mô hình nhỏ hơn hoạt động hiệu quả hơn mà không cần tới các mô hình lớn hơn, đồng thời sử dụng học tăng cường để loại bỏ nhu cầu tinh chỉnh có giám sát. Ngoài ra, cơ chế multi-head latent attention (MHLA) của DeepSeek giúp giảm mức sử dụng bộ nhớ xuống còn 5%, từ mức 13% so với các phương pháp AI trước đó.
Tuy nhiên, DeepSeek cũng đặt ra những mối lo ngại về quyền riêng tư và vấn đề bản quyền dữ liệu. Mặc dù DeepSeek có mô hình trọng số mở, nhưng mã nguồn của họ không hoàn toàn công khai. Điều này có nghĩa là không ai biết chính xác nguồn gốc của nó, mặc dù công ty đã công khai R1 training và các mô hình trọng số mở.
Địa chính trị và AI
Cuộc đua giành ưu thế AI giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đang trở nên nóng bỏng, trong khi khả năng của Nga vẫn còn bí ẩn. Ngân hàng Sberbank – ngân hàng nhà nước lớn nhất của Nga – đã công bố kế hoạch hợp tác với các nhà nghiên cứu Trung Quốc trong các dự án AI. Sberbank, dưới sự lãnh đạo của CEO German Gref, hiện đang là một trong những thực thể hàng đầu của Nga trong lĩnh vực AI.
Với việc phát hành mô hình GigaChat vào năm 2023, Sberbank cho biết: “Sberbank có nhiều nhà khoa học. Chúng tôi dự định thực hiện các dự án nghiên cứu chung với các nhà nghiên cứu từ Trung Quốc”, Alexander Vedyakhin, Phó CEO của Sberbank, chia sẻ với Reuters.
Khi cuộc đua AI ngày càng gia tăng, lợi ích của đổi mới mã nguồn mở trở nên rõ ràng hơn. Những “bông hoa nhỏ” đang bùng nổ qua các khe hở của bê tông trên khắp thế giới, mang đến những công nghệ hấp dẫn, mã nguồn mở và phi tập trung.
Tóm lại, cuộc đua AI không chỉ định hình tương lai công nghệ mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến địa chính trị toàn cầu, với sự cạnh tranh gay gắt giữa các quốc gia như Trung Quốc và Hoa Kỳ trong việc phát triển AI.
Tin liên quan